Helius en Phaëthon

De Titanen en hun nakomelingen speelden een rol in het bepalen van de orde op aarde. Helius, zoon
van zonnegod Hyperion en zijn gade Theia, reed met de zonnewagen langs de hemel.

Phaëthon was de zoon van Helius. Zijn vrienden plaagden hem vaak door te roepen dat hij nooit een
zoon van een god kon zijn, en hoewel zijn moeder hem bezwoer dat het waar was, was Helius er zelf
ook niet gerust op. Toen zei zijn moeder dat hij het zelf aan Helius moest vragen. Phaëthon ging naar
het paleis van Helius om de waarheid te achterhalen. Hij kon zijn vader niet eens naderen, verblind
als hij werd door de zonnestralen op het hoofd van de god. Helius legde zijn stralen af, begroette zijn
zoon hartelijk en zei vol enthousiasme dat hij alles van hem kon krijgen. Phaëthon vroeg meteen of
hij één dag de zonnewagen mocht mennen. Helius probeerde het uit alle macht uit zijn hoofd te praten,
maar Phaëthon hield voet bij stuk en Helius moest zijn belofte wel houden.

Hij smeerde het gezicht van zijn zoon in met een zalf tegen de hete zonnestralen en probeerde hem
uit te leggen hoe hij de wagen moest besturen, maar Phaëthon was te ongeduldig om te luisteren.
De jongen ging driest op weg, maar hoog in de lucht voelden de paarden dat hun mentor onervaren
was, en stortten zich naar beneden. De doodsbange jongen kon de zonnewagen niet meer houden
en de paarden stormden steeds dichter op de aarde af, zodat de zon stukken aarde verschroeide.
Zo ontstond de grote Nubische woestijn, die eens vruchtbaar was geweest, en kregen de volken in
het zuiden hun zwarte huid. Toen ze zagen dat de aarde verwoest dreigde te worden, schoten de
goden Phaëthon uit de lucht, wiens lichaam brandend ter aarde stortte. Om andere landen voor
de ondergang te behoeden, koelden ze de zonnewagen af met een enorme hoosbui.

Deze Griekse mythe wil een verklaring geven voor het ontstaan van de woestijnen en de donkere
huidskleur van de mensen in het zuiden van de wereld. Naast het verklaren van dit fenomeen
wil deze mythe ook de boodschap overdragen dat haast en spoed nooit goed zijn.
Phaëthon wil zo snel mogelijk vertrekken met de zonnewagen, waardoor hij de instructies van
zijn vader niet hoort. Doordat hij niet weet hoe hij de paarden moet mennen, rennen de paarden
recht naar de aarde toe. Om erger te voorkomen schieten enkele goden Phaëthon uit de lucht
en dit wordt zijn dood. Door deze mythe heeft de naam Phaëthon de betekenis gekregen
van roekeloosheid als verwijzing naar het gedrag van Helius' zoon.

Het is een korte mythe, maar toch zitten er veel verschillende elementen in het verhaal. 
Deze zijn trouwens nog steeds terug te vinden in onze huidige samenleving. De
vader-zoonrelatie is een eerste belangrijk aspect. In onze samenleving zijn er ook veel
kinderen die hun vader niet (echt) kennen, omdat ze hem (bijna) nooit zien. Zowel bij
Helius als bij Phaëthon is er grote vreugde, omdat ze elkaar eindelijk ontmoeten. Een
tweede element is het roekeloze gedrag van Phaëthon waarmee hij niet enkel zichzelf, maar de
hele wereld in gevaar brengt. Elke dag zijn er mensen die anderen in gevaar brengen door zulk
gedrag. Onder andere in het verkeer vallen er jaarlijks honderden slachtoffers door ongeduldige
en roekeloze chauffeurs. Het slechte rijgedrag van Phaëthon is hier zeker mee te vergelijken.
Ik denk dat mensen die zich af en toe zelf roekeloos gedragen zich zeker zullen herkennen in
dit verhaal.

Zowel de inhoud als het taalgebruik waren zeer toegankelijk in dit verhaal. Er stonden geen
woorden in die ik niet begreep en ook de opbouw van de mythe was heel goed.
Er wordt zelfs een zekere spanning opgebouwd wanneer Phaëthon de controle over de
zonnewagen verliest. Ondanks de tragische afloop vond ik het een leuk verhaal om te lezen,
onder andere door al die herkenbare elementen. Daarbovenop vond ik de uitleg voor het
ontstaan van woestijnen en 'zwarte' mensen heel leuk. Ik had me nog nooit afgevraagd
hoe woestijnen zijn ontstaan, maar ik vind dat deze mythe er een geslaagde verklaring voor geeft.